Mar 14 | BJR | STEP | Yuda máqannaasa firaa qoomaqa suqárara qaaraqánda áinnaaqarara qoomaqana faqa ooruku síai feemu qoomaqana faqa suqárafa adeedí rámafinau. Qaara faasaana káqi máriqa qaaramoókufanoo qoomáqa suqárafa qúsaramáfufaqa suqáqau. Mi-qoomaqáfa adeedí rámafufaqa aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa suqúfufaqa maasá náqimásee qumeé faiqí ánaasee sía írifaqee Yísuna umárasee áruanauree qiqau.

Mark 14

Yísuna áriraree qímasee tipúndaarímaria.

(Mataioo 26:1-5; Ruka 22:1-2; Yoohanee 11:45-53)

1 Yuda máqannaasa firaa qoomaqa suqárara qaaraqánda áinnaaqarara qoomaqana faqa ooruku síai feemu qoomaqana faqa suqárafa adeedí rámafinau. Qaara faasaana káqi máriqa qaaramoókufanoo qoomáqa suqárafa qúsaramáfufaqa suqáqau. Mi-qoomaqáfa adeedí rámafufaqa aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa suqúfufaqa maasá náqimásee qumeé faiqí ánaasee sía írifaqee Yísuna umárasee áruanauree qiqau. 2 Misá qiqau maasá sía qoomáqaki Yísuna áruanaura faiqí ánaasee áanóo mándee maasá faqa dári foora.

Áfundimaru fadameena Yísuna ákiaqa adíanau.

(Mataioo 26:6-13; Yoohanee 12:1-8)

3 Yísufa Beetani máqusai Yeerusaree máqusa adeedí marufaqa mandá namuana károora árimaru fasiqana máaqaki márinau. Mi-fasiqána áuqu Simoona amaráfa márinau. Yísufa miná károora rukásoofanoo ámiqimasee márinau. Yísufa mi-maqánaki nárana née márufanoo ánaasee moó mi-maqánaki kéeqanau. Mifá ámiqira áfundi maru fadameenna, moo sánda mináuqu narada miná atuka rarákusee fadaméena tatiqoofá áfundimarúna firaa munnimma áqimaria fadameenna mi-sandána anoona kai káaqa ámiqirafa máruna miná idaaqíra ooninnai andína fooqáana áuquqoonaki máru fadameenna úqirafa Yísufa máru maqanaki kéeqafinoo mi-fadameena taqúna óosaa raudáseenoo mi-fadameennána Yísuna ákiaqa ámoondunnaaqa adíanau.

4 Faiqí ánaasee akaqáusa miqóo máriusa mi-anaaseená qáfamásee áanóommasee narí qímami narí qímami qiqau, nánaree maa-fadameenná ámiqira afúndi marínna fífau rairaa ínoo fee. Mifá mi-fadameenná maréeqee moo fásiqa amiséenoofau tiri handaréeta munnimma maraséenoofau kudi fásiqa anaasee nímini. Miqí qímasee afeekaikámándee mi-anaaseená áqiqau. 6 Yísufa mi-ufána iriséenoo qinau, Sée ínnee minnísaaqa, nánaree ínnee fífau mi-anaaseená áqidee. Mifá ámiqira idaaqira ainaina adía qímaqeenoo. 7 Kudi fasiqa anaasee náaru náaru ínniki moómoo márifaranoo, ínnee ínneeqá kai óonu máfi irisée mi-kudi fasiqa anaaseesá dadaaqiaqa, qinée sía kísaaqasaa márianaura. 8 Maa-anaaseefá káqikaaqoo narí amanasaa qiní dadaaqínoo. Mifá mi-fadameenná qiní qíkundarana óorisaa qiní irísaa adíaqimaqéenoo. 9 Maa-ainainnára qímannimianaqa íriaqa sía aunúaqa, maa-amiqira fasaasa ufána faiqí ánaasee aiqáma maa-maqána afaaqasása fídaqa qímannimidaqa maa-anaaseefá maqee fadaméena qiní adía qímaqainara qímannimifaqa sía maa-anaaseenára aunífaranoo.

Yudasifa Yísuna ueeqáaninna munnimmana máranau.

(Mataioo 26:14-16; Ruka 22:3-6)

10 Yísuna faiqi námu qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée faiqi námu misákiqari moó fannoo miná áuqu Yudasifa Isakarioota máqusaindaraafa Yísuna maréeqee misá nísaukuki quqáraree qímaseenoo ráudamaki aanáiqikirausa úriqararausunnai qumeé kukéeqaki finau. 11 Misá Yudasina ufa iriséeqa asasamásee munnimma ámiraree qufanoo Yudasifa miqóoqari Yísuna ueeqáaninna faasaanara rakísinau.

Yísufa narí faiqi námukinaana ueeqáaninnanara qumeé kai qímannimisee rafáaqafinau.

(Mataioo 26:17-25; Ruka 22:7-14, 21-23; Yoohanee 13:21-30)

12 Yuda máqannaasa ooruku síai feemu qoomaqa aniroofaqa misá áinnaaqarara sipsípa ánaaqiuqa áruaninna faasaanasaa Yísuna faiqi námu anirée Yísuna irámmiriqau, Maasá yámaqanaki yátinai fee áinnaaqarara qoomaqa deedaqianáuree qufanoo Yísufa maaqí qímasee naamúaqinau 13 Ínnee Yeerusaree máqusai óorureeqa qáfaifanoo faiqí moó fannoo qafeekí nammári qumbiqásee aku máree fínaqa miná faqa fínaqa mifá kéeqainna maqanaki miná faqa mi-maqánaki kéeqaaqa. Kéeqafiqa mi-maqána ákoona maaqí qímasee irámmiriaqa, Ufasáa rakísirafa aníara maaqí qinoo, moo rúmma qinée faqa qeeqá faiqi námu faqa áinnaaqarara qoomaqa naanná rúmmafa yái fee máridanoo fee qifanoo qínaqamma íriaqa. 15 Mi-fasiqáfa firaa rumma máaqa meeráqóo máru rummana firaa rummana nárana quqée maru qáindafa faqa óoqumari maru siaqausa faqa deedaqíra rumma ínni uqannífiqaannoo. Ínnee minakí aiqáma ainaina maasára deedaqammá qímaqaaqa qufaqa miqandá 16 Yeerusaree máqusai óoruree Yísuna ufa ánoona kai kambíqafufaqa mimaú kai fiqau.

17 Mi-eenoonnái Yísufa narí faiqi námu faqa qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara marasée faiqi námu faqa óoru kéeqafi née maríqau. Née márufanoo Yísufa maaqí qímasee narí faiqi námu qímanniminau, Qinée maa-ainainnára qímannimianauranoo, ínnikiqari moó fannoo qiníara ueeqáaninafa qiní faqa náidanoo. 19 Miná faiqi námu miná irisoofanoo misá naundurá fúrufarufaqa náadu náadu Yísuna irámmiri maríqau, moó fannoo qinoo anée qiníaree qínanee qinée fee qífee moó fannoo moó fannoo miqí kai qímariqau. 20 Yísufa misá irárufa iriséenoo qinau, Ínnikiqari qísauku taikásee qíkunni óoqu qaara márarausakiqari máa̱ qiní dífaanikinaana ásauku áqusee féemu marasée née márifa mifá kai qiníara ueeqáannoo. 21 Qinée faiqí nímaaku tamummáqarausa ákara ufamáu qinée kúquanaura qiní ueeqáaninna fasiqana numóo firaafá máriannoo. Mi-fasiqáfa sía kambíqainanoofau amana márini.

Yísufa áafaqa néemaríana óosana áranau.

(Mataioo 26:26-30; Ruka 22:15-20; 1 Koorinti 11:23-25)

22 Misá óoqumarifi née márufanoo Yísufa náriqa maqee maqee néemaru féemuna moó marasée dúfi dúfi qímaseenoo ruqí ruqí máseenoo narí faiqi námu níminoo maaqí qímanniminau. Ínnee maaná marasée naaqa, qiní qimaqí kíkiqusira feemu máridanoo. 23 Miqí qímaseenoo kaafa moó maqee maqee née marú uáinna nammarína máruna maraséenoo minára Ánutunara dúfi dúfi qímaseenoo narí faiqi námu nímufaqa aiqámausa miná qumáree minakínaana naqau. Yísufa narí faiqi námu mi-uainna nammarína nímidanoo maaqí qímasee qímanniminau, 24 Maafá qiní fidíka kíkiqusira námmarifa moómoosa adíannímaqéefandinafa máridanoo, qiní fidíka maafá Ánutuna faqa faiqí ánaasee faqa moodáanakikira ufa mapukúnnimaqáaninafa maa-fidikáfa máridanoo. 25 Qinée qímannimidaqa sía kafáa uáinna maaqóo maqásaa naanáuranoo Ánutuna quqúsaki innaarúnai óoru fídaqa fúka uáinna ámiqirana naanáuranoo. 26 Miqí qímaseeqa misá moo ámaana idi rámaseeqa máaqakiqari ráudamaki asukunakí fíqa Oorifa áaqana ameemaanai óoru maríqau.

Peetooroofa Yísunara sía qáfaidee qíanínnanara kooroo ináu.

(Mataioo 26:31-35; Ruka 22:31-34; Yoohanee 13:36-38)

27 Misá miqóo óonuroofanoo Yísufa qímanniminoo qinau. Tamummáqarausa ákara ufa fannoo maaqí qímasee qiníara qídanoo,

Ánutufa sipsípa rakísirana arusáifaqa miná sipasípauqaindi miqóoqari quqásee dáraanifaranoo.
(Minára ínni qímannimidaqa ínnee qiní quqáqisee aiqáma sandámáfifáranoo.) 28 Qinée kúqiranakiqari findifíqa ínni nóorinni Kariree máqa maaqai fuanáuranoo.

29 Peetooroofa Yísuna ufa iriséenoo qinau, Qinée sía uqanna aní minnísaanaura. Aiqámausa aní minnísaifaqa qinée sía minnísaanauree qufanoo Yísufa narí qímaminoo qinau. Óo Peetooroo anée íria, Fáfaa eendáki iráifana anée qaaramoo kári qiníara síamma íri fee qinnáranoo. Miqí mándainanoo kookooráana qaara kári ufa qíannoo. 31 Peetooroofa miná iriséenoo Yísuna afeekaikámándee qímaminoo qinau, Qinée sía uqanna aníara sía íridee qianáura aní faqa kúquanaura. Miqí qímasoofaqa aiqáma Yísuna faiqi námu miqíkai qiqau.

Yísufa narí kúquaninnanara ummaara árufanoo saqamakí innaaru qinau.

(Mataioo 26:36-46; Ruka 22:39-46)

32 Miqóoqari misá Keeseemanee máqa maaqaki Oorifa áaqana ameemaanai márunaki asukunakí aniroofanoo Yísufa narí faiqi námu qímanniminoo qinau. Ínnee maaqóo óoqu marifí márifaqa qinée saqamakí óorureeqa innaaru qianáuree qímaseenoo minamúsara ínnee káqi maaqóo márifaqa maa-namúsa kai qiní faqa óoru fúaqa. Miqí qímaseenoo mifá Peetooroona faqa Yameesana faqa Yoohaneena faqa nífiqeenoo saqamaí óoru fídanoo narí afaaqasáa quqéefandínna ainainara írimarufanoo firaaqóo ámuqusimarufanoo aundurá fífau faafau ufanóo minamúsa qímanniminoo qinau. 34 Qiní qímuqusaki qímuqusirafa firaaqóo máridanoo mi-qimuqusiráfa dáruannoo fee qídaqa ínnee maaqóo máridaqa rakísiaqa.

35 Miqí qímasee Yísufa káqikaaqoo óonureenoo narí kai maqásaa áqufinoo narí afaaqaí ánianínna aupúraranara sía kéeqaanifee qímasee maa-innaarúna qinau. 36 Óo qiní qíkoofa qiní qíkoofa, anée aiqáma ainaina amanaikímarianafa máriananoo, qinée mandá nammari naannánara anée qinísaaqaraana maréeqee káqinni áqusa. Sía qeeqá dídiranara íria, aneenná áidínna ainaina kai qifaaqaí quqáa.

37 Yísufa miqí qímasee innaaru qímaseenoo kafáannai anirée narí faiqi námu qaaramoo márunnai anirée níndafoofaqa misá nísuku káaqa faiqaqéeiqau. Yísufa Peetooroona moo áuqu Simoona áuqamásee qímaminau Simoona anée faiqaqée ídanee anée sía fee amana qúsasaa kai áfu tautásee rakísinnaree. Ínnee aufarídaqa innaaru qída máriaqa ínnee miqídaqa sía nimaníranaki áqufifaranoo, ínni írirafa kai afeeka márifaqa ínneeqa uqanna kudoosaápee máriafanoo.

39 Yísufa miqí qímasee qímannimiseenoo kafáa anirandéenoo indaarú qundée kai ínoo innaaru qinau. Innaaru qímaseenoo óonu níndafoofaqa miná faiqi námu kafáa nísuku faiqaqéeiqau misá nífu fannoo ummaararéenoo sía fíndi fúaqaa ufaqá fíndifi Yísuna kafáa qáfamaseeqa nári faiqáranara nisaurúsee ufara randáqau.

41 Yísufa kafáa óonu innaaru qímasee aniréenoo narí faiqi námu qímanniminoo qinau. Ínnee káqi fee faiqáidee káqi fée idooáidee. Dóo sáa dóo aupúrara aukuana dóo aniréenoo, dóo qáfaaqa mandá óosana máree maríasa nísaukuki ueeqáaninna fasiqafa qiní mara quqáannoo. 42 Dóo fíndi fífaqa fúa. Dóo qáfaaqa qiní ueeqée mári fasiqáfa dóo ánidanoo.

Misá Yísuna qumáraqau.

(Mataioo 26:47-56; Ruka 22:47-53; Yoohanee 18:3-12)

43 Yísufa káqi misá faqa ufa qímarufanoo Yísuna faiqi námukiqari qísaukuqara taikásee qíkunni óoqu qaara máraranakiqari miná áuqu Yudasifa aniranau. Amaana máqa aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Yuda máqannaasa faiqí firaasá faqa maqúsai káqi máridaqa faiqí moómoo Yudasina faqa niqiqoofaqa rákira duru sáamu qumáreeqa Yudasina faqa asukunaki ániqau. 44 Fáasai Yudasifa qímanniminau, asukunaki ínnee áaqee foora qinée óonureeqa mi-fasiqána ámooqaanamma qáfaaqa, mee ínnee randéemaria fasiqana ámooqaanaura. Ínnee miná rumbámaree ámiqimandee rakísisee máree fuaqa.

45 Yudasifa aniréenoo Yísufinnai óonureenoo óo ufasáa rakísira fee qímasee ámooqanau. 46 Ámooqóofaqa miná faqa ánusa miná qáfamaseeqa qumárasee rumbámaree ámiqimmásee rakísi qumára maree máree fiqau. 47 Faiqí moó fannoo miqóo kikíqinoo máriufa miná qáfamáseenoo narí rákira paipana qumáreenoo náríraree qímaseenoo moo fásiqa aanáiqikirausa úriqararana aináinira faiqi áaqoo ateeká áqusanau. Yísufa qímanniminoo qinau. 48 Ínnee qiníara mandáikamánnimaqéemari fasiqa fee qímasee durú sáamu indáaíqa anirée qiní qumáraidee. 49 Faasaambáasaana moómoo kari akooqóo amaana máqaki kéeqaidaqa faiqí ánaasee ufa qímannimímarúnausa máridaqa náqaa ínnee miqóo qiní qumáraaqaana máriaasee. Tamummáqara fasiqauqa ákara anoona dóo mimaú kambíqaani. Dóo qiní qumáree fuaqa. 50 Yísuna faiqi námu miná qáfamásee quándaki miqóoqari sandámaqaraasamámbiqau.

51 Misá Yísuna mara máree fufanoo moo kúmaaraa fannoo qamunna kái narí áfaaqa ititáseenoo misá nínaaqiana fímarufaqa misá miná qáfamasee miná faqa rumbáanee qímasee qumárararufanoo mi-kumaaraafá máfi narí qamunna rakéemma áquseenoo káqisamu sandámáqaraasámminau.

Misá Yísuna ufa suqíranaki quqásee iraqau.

(Mataioo 26:57-68; Ruka 22:54-55, 63-71; Yoohanee 18:13-14, 19-24)

53 Misá Yísuna mara máreeqa aanáiqikirausa úriqararana máaqaki quqáqau. Mi-maqánaki aanáiqikirausa úriqararausa faqa Mooseena sándufa akoofásauqa faqa Yuda máqannaa faiqí firaasá faqa minakí fáasai eendáki suqíqa máriqau. 54 Peetooroofa misá nínaaqiana níanasaa qumeé óonureenoo aanáiqikirausa úriqararana máaqa naambeéqai óoru kéeqafinoo rakísimaru fasiqausa faqa idá aaqá óoqu marifí qaaní marínau. 55 Aanáiqikirausa úriqararausa máaqaki máridaqa Yísuna kúqáruaneera miná ummaarara randóosia sía paqúriqau.

(Mooseena sándufa maaqí qímaqoofa, moodáa fasiqa fannoo qínnufafa sía ánoonaikiannoo. Qaara fasiqa fannoo kikíqamafi qínafa mifá ánoonaikiannoo. Misá minára iriséeqa faiqí qaaraqanda mi-ufána qífaqa Yísuna áriraree qiqau.)

56 Moómoosa anirée Yísunara únnufa qufanoo sía misá ufa fannoo moodáa kárinoo márinau. Misá ufa fannoo náadu náadu qufanoo sía amanáikinoo márinau.

57 Miqóo akaqáusa fíndi fufaqa Yísunara únnufa maaqí qímasee qiqau, mifá maaqí qímasee qifaqa maasá íriqa qinée firaa amaana maqa faiqí usakáqoona aiqáma rapéepaamma áquseeqa qaaramoo fáasaana áiqaráinaqa sía faiqí nísaukunnai usakáaqaairana usakásaanauree qifaqa íriqa qufaqa misáuqa faqa sía amana amana kái mi-ufána qiqau.

60 Misá miqí qímasoofanoo aanáiqikirausa misá úriqararafa aiqámausa nífusaa fíndifinoo Yísuna iranau. Misá ufa óosana óosana aníara qiafaná aní ufa sía fee máridanoo fee qínaqa íriaqa qufanoo Yísufa sía ufa qinau, káqi kásooinoo márinau, Miqí másoofanoo aanáiqikirausa misá úriqararafa qímaminau, anée kúqaa fee Ánutuna ásauku mundírafa máridanee, anée kúqaa Ánutuna ámaaku amooqímaria fee máridanee qufanoo Yísufa qinau eeóo qinée miná ámaaku márunausa máridaqa, kásooqaqee ínnee qiní faiqí nímaaku qíqafeefaranoo, qinée úriqararana Ánutuna aaqá ásauku uqannai óoqufaaqee maríana qíqafeefaranoo mári inaqa kásooqaqee innaarúnaindari asuru námufaqa qúmuanaqa mikamúqoo faqa ínnee qiní qíqafeefaranoo. 63 Aanáiqikirausa úriqararafa miná iriséenoo áanóommaseenoo narí qamunna parara qíma quqáseenoo qinau, maasá fífau faiqí ufara randáidaqa, dóo miná mandá ufa íriafanoo ínnee minára náqi fee qídee qufaqa misá aiqáma qiqau mifá mandá óosana fíqararafa máridanoo naríara Ánutuna ámaaku fee qídanoo, kúqiranaki kai fúani.

65 Miqí qímasoofaqa akaqáusa Yísuna níqaara fida ámaqaseeqa qamunnannai áfu ruúmba̱maqáseeqa nísaukusamu óori aruséeqa iraqau, miná yáfee aní árinoo fee qínaqa íria. Miqí qímasoofaqa minásaa rakísimaru maará fasiqausa miná mara máreeqa nísaukusamu óori áriqau.

Peetooroofa Yísuna sía qáfaidee qinau.

(Mataioo 26:69-75; Ruka 22:56-62; Yoohanee 18:15-18, 25-27)

66 Misá máaqaki Yísuna árira ufa qímarufanoo Peetooroofa máaqa kooqínni sundíauqa faqa idáki óoqufaaqee ufanóo aanáiqikirausa úriqararana aináinimaru manaaqafa anirée Peetooroona miqóo idá qaaní márufanoo qáfamaseenoo mi-manaaqáfa miná óori aiquqummáseenoo qímaminoo qinau anée Nasareeteendáraafa Yísuna faqa núanafa máriananoo. 68 Peetooroofa miná iriséenoo qáoo qínoo qinau, qinée sía minára íridaqa sía anée qíánnufana óosana íridaqee qímaseenoo fíndufumákufanoo mi-maaqána quqúsa kóoqi márunnai fufanoo kookooráana ufa qinau.

69 Ufa qufanoo mi-ainainira manaaqáfa Peetooroona kafáa óoqu qáfamaseenoo miqóo márusa qímanniminau Ínnee maaná qáfaaqa Yísuna faqa nímarifa máridanoo fee qufanoo Peetooroofa kaifáa qáoo qinau. Káqikaaqoo marikúfaqa miqóo mi-fasiqáusa márusa Peetooroona afeekaikámasee qímamiqa qiqau. Anée Yísuna faiqi námu márianafa máriananoo, anée náqi fee mándee qáoo qídanee, aní ufa fannoo aní kooroomámaqáifaqa íridaqa, anée Yísuna maqannaafa Kariree máqannaa márianafa máriananoo. 71 Peetooroofa miná irisée narí amana aqiqámásee qinau, qinée sía ánoona ufa qímamiananoo Ánutufa dáruani. Qinée anée qíánnanara sía uqanna minára íridaqee qufanoo miqí quqóo kai kookooráana kafáa ufa qinau. Peetooroofa miná ufa irisoofanoo áaqoo ruqíanau Yísufa maaqí qímaqoo úfanara óonumáfi írinau. Fáfaa eendáki anée qaaramoo kári qiníara sía fee qínanoo kookooráana qaara kari ufaqíannoo. Peetooroofa miná iriséenoo asaurúseenoo ikíraqámaree quqásee finau.